علی حیدرآقایی

کردستان سرزمین هنرهای ناب و ستودنی است در این بهشت زمینی هر چه از هنر و هنرمند بگوییم باز هم کم گفته‌ایم سرزمینی درخشان که از هر هنر آن، هنری دیگری متولد می‌شود.
​​​​​​​استان کردستان سرزمین هنرهای ناب و ستودنی است در این بهشت زمینی هر چه از هنر و هنرمند بگوییم باز هم کم گفته‌ایم سرزمینی درخشان که از هر هنر آن، هنری دیگری متولد می‌شود؛ به قول سهراب سپهری در اینجا، چشم‌ها را باید شست جور دیگر باید دید، آری باید دید و تماشا کرد و پی برد که کردستان سرزمین اصالت و فرهنگ است.
با ورود اسلام به میان کردها مراسمات مذهبی آنان شکل گرفت و ستایش پروردگار و مدح و ثنای خاتم پیامبران (ص) رکن اصلی سنت‌های آیینی آنان شد؛ ارادت و محبت کردها به اسلام و پیامبر خاتم (ص) وصف ناشدنی است و مرزهای عشق و بندگی را در هم نوردیده است به خصوص در ماه مبارک ربیع‌الاول که مصادف با میلاد پیامبر خوبی‌ها است؛ مراسمی با عنوان مولودی‌خوانی در میان آنان برگزار می‌شود که همگان را به وجد می‌آورد.
یکی از جلوه‌های جذاب مراسم آئینی مولودی‌خوانی، دف‌نوازی است و مداحان با استفاده از اشعار کردی، فارسی و عربی و با هنرنمایی دف نوازان، فضای روحانی مراسم را سرشار از معنویت می کنند و مخاطبانی که در این فضای نورانی در مساجد حضور می یابند ناخوداگاه عشق قلبی فزاینده ای به سوی معبود هستی و پیامبر خاتم دارند. گویی مراسم مولودی‌خوانی منزلگاه و حلقه اتصال روح با خالق و عزیزترین پیامبران است.
فضای مراسم آنچنان نورانی و عرفانی است که مخاطبان هم هر از گاهی، همگام با مداح به نعت و ستایش بهترین مخلوق خدا می‌پردازند، دف‌نوازان در برگزاری با شکوه مراسم مولودی‌خوانی نقشی بی‌بدیل ایفا می‌کنند و حس معنوی ویژه و غیر قابل وصفی را در فرد ایجاد می‌کنند.
شکوه و عظمت مراسم مولودی‌خوانی با قرائت اشعار مداح و همگام با دف نوازان برجسته می‌شود و بارقه‌های عشق و دلدادگی عابد و معبود را ایجاد می‌کند و اکنون این مراسم بخشی از فرهنگ آیینی مردم کردستان شده است که همه ساله با شکوه بی‌بدیلی برگزار می‌شود، به همین دلیل بخشی از زیبایی و جلوه‌بودن فرهنگ آیینی کردها مربوط به مراسماتی مانند مولودی‌خوانی و اعیاد بزرگ فطر و قربان است.
نظم و هم‌نوایی مثال‌زدنی، نعت و ستایش وافر پیامبر خاتم (ص)، شکوه و عظمت برپایی مراسم، شناساندن اخلاق و رفتار پیامبر اسلام (ص) به حاضران از ویژگی‌های اصلی، مشترک و بارز مراسمات مولودی‌خوانی در میان کردها است.

دف‌نوازی هنری وابسته به فرهنگ آیینی کردها
یکی از هنرهای ماندگار و درخشانی که کردستان را در عرصه‌های هنر بین‌المللی به دنیا شناسانده است هنر دف‌نوازی است این هنر قابل تحسین در اکثر مراسمات مذهبی کردها جایگاه ویژه‌ای دارد؛ از بارزترین مشخصه هنر دف‌نوازی، همگونی و تطابق این هنر مانا با مراسم مولودی‌خوانی در ماه ربیع‌الاول مشهور به ماه (مولود) است چنانچه در همه مراسم‌های مولودی‌خوانی در کردستان، نواختن دف و نوای دلنشین مداح، جزئی جدایی‌ناپذیر از این مراسم است؛ به جهت همگونی و تطابق هنر دف‌نوازی با آیین‌های مذهبی ماه مولود، هر ساله بزرگترین و با شکوه‌ترین مولودی خوانی‌های کشوری و جهانی در کردستان برگزار می‌شود.
گزاف نیست که همه، کردستان را پایتخت دف‌نوازی دنیا می‌دانند و اوج این هنرنمایی در مراسم آیینی مولودی‌خوانی مشهود است .
دف‌نوازی در مراسمات مذهبی در میان کردها از قداست دف سخن می‌گوید و با آمیختگی که هنر دف با برنامه‌های مذهبی و نعت و ستایش پروردگار و پیامبر و اولیای الهی دارد فصل‌الخطابی در این زمینه است.
هنر دف، علاوه بر آنکه موسیقی مقدسی در میان کردها تلقی می‌گردد، نشان و علامتی است که معرف فرهنگ آیینی کردها است و نواختن این هنر در مراسمات مذهبی رابطه‌ای عرفانی بین عابد و معبود و عاشق و معشوق ایجاد می‌کند که زبان از وصف آن قاصر است.