محمد شبیر احمدی

محمد شبیر احمدی بیش از یک دهه در افغانستان کار خبرنگاری کرده و از پس از به قدرت رسیدن دوباره طالبان، در خارج از افغانستان به سر می‌برد. او در کنار خبرنگاری آزاد، به نوشتن مطالب مرتبط با خبرنگاری و مطالب سیاسی و تحقیقی می‌پردازد و در یادداشت زیر خبرنگاری با موبایل را به دلیل سبک‌تر بودن، جلب‌توجه کمتر و سرعت بیشتر یک خبرنگاری مدرن معرفی می کند.
خبرنگاری با موبایل (که به معنای جامع‌تر، استفاده از ابزار سیار هوشمندی است که تلفن همراه در رأس آن‌هاست) به رکن مهم و گاه لاینفکی از خبرنگاری مدرن بدل شده است.

در سال‌های اخیر رسانه‌ها گواه تغییرات بنیادی بوده‌اند و از نوآوری‌های خارق‌العاده فن‌آوری بهره‌های بسیار برده‌اند. این پیشرفت و دگرگونی، رسانه‌های سنتی را وادار می‌سازد که با تغییرات مستمر در این زمینه همراه شوند.

ظهور تلفن‌های هوشمند، فن‌آوری دیجیتال و اینترنت پرسرعت در حرفه روزنامه‌نگاری تغییرات ژرفی ایجاد کرده‌اند که همچنان ادامه‌دارند. بنابراین، امروزه گوشی هوشمند تنها ابزاری برای دریافت خبر نیست، بلکه به یک مرکز رسانه‌ای کوچک برای خبرنگاران مبدل شده است.

امروزه گوشی هوشمند تنها ابزاری برای دریافت خبر نیست، بلکه به یک مرکز رسانه‌ای کوچک برای خبرنگاران مبدل شده است.

خبرنگاری با موبایل چیست؟

خبرنگاری با موبایل، گونه‌ای از خبررسانی دیجیتال است که در آن، ابزار اصلی برای تهیه و ساخت گزارش (گرفتن و ویرایش عکس و فیلم، نوشتن متن، فرستادن گزارش…) تلفن هوشمند است.

برخی از خبرنگاران ابرازهای دیگری را مانند دوربین‌های کوچک پیشرفته و لپ‌تاپ به تلفن‌های هوشمندشان وصل می‌کنند؛ اما ابزار اصلی در قلب خبرنگاری با موبایل، همانا تلفن هوشمند است.

پیشینه خبرنگاری با موبایل

عکس‌برداری خبری با موبایل نخستین بار در سال ۲۰۱۷ میلادی مطرح شد؛ زمانی که مجله تایم یک مجموعه عکس را به نام Firsts منتشر کرد. این ۴۶ عکس از زنانی برداشته‌شده بودند که نخستین زنان در حرفه خود بودند. این تصویرها را لوییزا دور، یک عکاس برزیلی گرفته بود.

تهیه گزارش‌های رادیویی با موبایل پیشینه درازتری داشته است؛ اما به بازار آمدن اپلیکیشن‌های تدوین صدا برای موبایل در سال ۲۰۱۱ میلادی به این معنا بود که خبرنگاران در این زمینه آزادی بیشتری دارند.

به‌کارگیری تلفن‌های هوشمند برای گزارش‌های تلویزیونی هم از سال ۲۰۱۸ میلادی رواج وسیع یافت و حالا به گونه گسترده‌تری از آن استفاده می‌شود.

عکس‌برداری خبری با موبایل نخستین بار در سال ۲۰۱۷ میلادی مطرح شد؛ زمانی که مجله تایم یک مجموعه عکس را به نام Firsts منتشر کرد.

چرا خبرنگاری با موبایل؟

در سال‌های اخیر، خبرنگاری با موبایل نقش مهمی در توانمندسازی روزنامه‌نگاران حرفه‌ای و شهروند – خبرنگاران داشته است و به آنان کمک کرده که بر برخی از مشکلات و چالش‌ها غلبه کنند. شیوه به‌کارگیری این ابزار به گسترش آزادی بیان و دسترسی بیشتر به اطلاعات انجامیده است.

خبرنگاری با موبایل امروزه از روش‌های پیشتاز در این حرفه به‌حساب می‌رود؛ زیرا به خبرنگاران این امکان را می‌دهد که رویدادهای مهم را به‌موقع و به شیوه‌ای ایمن‌تر پوشش بدهند.

درگذشته، هنگام وقوع بلایای طبیعی یا درگیری‌های مسلحانه، پوشش خبری رویدادها، به‌خصوص خبرهای فوری، به منابع انسانی و مالی زیادی نیاز داشت.

ابزارهای سنگین و گران‌قیمت باید جابه‌جا می‌شد. خبرنگارآن‌که در رویدادهایی مثل درگیری‌های مسلحانه و تنش‌ها معمولاً آسیب‌پذیرتر هستند در هنگام پوشش این رویدادها بسیار جلب‌توجه می‌کردند؛ اما خبرنگاری با موبایل می‌تواند این چالش‌ها را کاهش دهد.

در سال‌های اخیر، خبرنگاری با موبایل نقش مهمی در توانمندسازی روزنامه‌نگاران حرفه‌ای و شهروند – خبرنگاران داشته است و به آنان کمک کرده که بر برخی از مشکلات و چالش‌ها غلبه کنند. شیوه به‌کارگیری این ابزار به گسترش آزادی بیان و دسترسی بیشتر به اطلاعات انجامیده است.

خبرنگاران با داشتن تلفن‌های هوشمند دیگر نگران اتصال کابل، استفاده از دوربین‌های بزرگ و ابزار دیگر نیستند. خبرنگاران امروز می‌توانند از محل رویداد، بدون جلب‌توجه بسیار، خبررسانی کنند.

تلفن‌های هوشمند علاوه بر سهولت در استفاده و انتقال، مزایای دیگری نیز دارند. این تلفن‌ها دوربین‌های پیشرفته و باکیفیت بالا و برنامه‌های کاربردی مختلفی دارند و با تجهیزات اضافی کوچکی قابلیت‌های بیشتری نیز خواهند یافت. این تحولات سبب شده که از تلفن‌های هوشمند نه‌تنها در شرایط اضطراری یا پرخطر، بلکه برای تولید محتوای باکیفیت مثل گزارش‌های خبری برای شبکه‌های اجتماعی و تلویزیون و رادیو و حتی تولید مستند، استفاده شود.

مختصر آنکه، سهولت در انتقال، ایمنی بیشتر، ضبط تصویر و صدای باکیفیت، سرعت و کارایی، امکان پخش مستقیم و گسترده بودن زمینه خلاقیت از مهم‌ترین مزایای خبرنگاری با موبایل است.

یکی از دیگر از ویژگی‌های مهم خبرنگاری با موبایل، دسترسی داشتن مخاطبان به امکانات تهیه محتواست. این دسترسی اجازه می‌دهد که گونه تازه‌ای از خبررسانی به وجود بیاید و در جامعه رویکرد جامع‌تری نسبت به خبرنگاری به وجود بیاید.

برداشتن موانع و ایجاد خلاقیت در اتاق خبر

در خبرنگاری با موبایل، خبرنگاران می‌توانند گزارش‌هایشان را در تلفن هوشمندشان ویرایش کنند و مستقیماً به اتاق خبر بفرستند. آنان همچنین امکان آن را دارند که محتوای خبری را مستقیماً از محل رویداد در شبکه‌های اجتماعی و وب‌سایت رسانه‌شان بارگذاری کنند.

با موبایل می‌توانید مصاحبه انجام دهید، تماس بگیرید و این تماس‌ها را ضبط کنید. پاسخگویی و ارتباط با مخاطبان از مزایای دیگر این کار است. به همین علت می‌توان گفت که خبرنگاری با موبایل می‌تواند فاصله و حتی نیاز به داشتن بخش‌های گوناگون را در یک اتاق خبر (مثل بخش رسانه‌های اجتماعی، بخش تدوین ویدیو و…) از میان بردارد؛ اما برای این حصول این نتیجه، لازم است که ذهنیت خلاقانه‌ای در خبرنگاران به وجود بیاید تا با این‌گونه از خبرنگاری خو کنند.

تهیه گزارش با تلفن همراه هوشمند را از کجا آغاز کنیم؟

مراحل ساخت گزارش با تلفن همراه هوشمند با تهیه گزارش به‌صورت سنتی همسان است؛ با این تفاوت که در تهیه گزارش با تلفن همراه هوشمند باید به برخی از موارد دیگر هم توجه داشت. مثلاً عمر باطری، ظرفیت حافظه و نوع فایلی که گزارش با آن ضبط می‌شود. همچنین، خبرنگاری با تلفن همراه هوشمند نیازمند سرعت بیشتری است؛ به‌ویژه اگر خبرنگار در محل وقوع یک رویداد خشونت‌بار باشد و یا تصمیم بر آن باشد که گزارش مستقیماً در رسانه‌های دیجیتال پخش شود.

مراحل تهیه گزارش با تلفن همراه هوشمند

۱. برنامه‌ریزی

در تهیه گزارش برای هر رسانه‌ای چه به‌صورت سنتی و چه با تلفن همراه هوشمند، بعدازآن‌که موضوع گزارش روشن شد، مشخص ساختن زاویه گزارش مهم‌ترین مسئله به شمار می‌رود.همچنین باید قبل از اقدام برای ضبط گزارش، منابع احتمالی، یعنی اشخاصی را که با آن‌ها مصاحبه خواهید کرد بررسی کنید. ایده‌هایی برای نوشتن متن و تصویرهای احتمالی که خواهید گرفت نیز داشته باشید.

۲. گردآوری اخبار و اطلاعات

مرحله دوم، جستجو و یافتن منابع و گردآوری و تائید اطلاعات (راستی آزمایی) است.

۳. برداشتن تصاویر، نوشتن و ویرایش متن و تصویر

در تمام گزارش‌های تلویزیونی و در بیشتر گزارش‌های دیجیتال، تصویر (عکس و ویدیو) در گزارش شما اهمیت فراوان دارد. برداشتن تصویرهای باکیفیت (عکس/ویدیو)، انتخاب تصویرهای مناسب از بین تصویرهای برداشته‌شده، ضبط صدا برای گزارش، نوشتن مطابق تصویرها، ویرایش صدا، عکس و یا ویدیو و تعیین فرمت فایل‌ها، از مراحل مهم تهیه گزارش با تلفن همراه هوشمند هستند.

۴. به اشتراک گذاشتن یا نشر گزارش

پس از تهیه و کامل شدن گزارش، زمان آن فرامی‌رسد که آن را برای همکارانتان بفرستید تا در تلویزیون پخش شود، یا با اپلیکیشن‌های مربوط، برای پخش مستقیم در تلویزیون آماده شود و یا این‌که شما خودتان گزارش را در رسانه‌های اجتماعی به اشتراک بگذارید.

ابزارهای کمکی

همان‌طور که یادآور شدیم، خبرنگاری با تلفن همراه هوشمند به ابزارهای جانبی زیادی نیاز ندارد و در ساده‌ترین حالت، یک میکروفن خوب و یک دسته، می‌توانند مهم‌ترین و کاربردی‌ترین ابزارهای جانبی برای خبرنگار باشند. اما ابزارهایی هستند که با داشتن آن‌ها، می‌توانید کیفیت گزارش‌هایتان را افزایش دهید؛ به‌طوری‌که فرق گذاشتن میان گزارش با تلفن همراه هوشمند و گزارش‌هایی که با ابزارهای باکیفیت سنتی ساخته‌شده‌اند دشوارتر شود.

این ابزارها هنگامی اهمیت بیشتری می‌یابند که قصد داشته باشید گزارش‌های طولانی بسازید. در ادامه به برخی از این ابزارها می‌پردازیم:

۱. دسته یا Handle

برای گرفتن تصویر (عکس/ویدیو) بدون تکان بسیار مفید است. درواقع، اگر با تلفن همراه هوشمند کار خبرنگاری می‌کنید تا هنگامی‌که مجبور نباشید، عجله نداشته باشید و خطری متوجه‌تان نباشد، بهتر است با دست کار نکنید و حتماً از یک دسته برای نگه‌داشتن تلفن هوشمندتان بهره ببرید.بهترین حالت این است که از دسته‌ای کار بگیرید که بتوان آن را بر روی یک سه‌پایه نیز نصب کرد.

۲. میکروفن و هدفون

برای ضبط صدای باکیفیت بسیار مهم هستند. انواع مختلفی از آن‌ها وجود دارند که می‌توانید با توجه به نوع تلفن همراه هوشمندتان، قیمت و کیفیت آن‌ها، یکی را از میان آن‌ها انتخاب کنید.

۳. سه‌پایه، دسته سلفی

سعی کنید یک سه‌پایه کوچک و سبک به همراه داشته باشید که بتوان تلفن همراه را به‌سادگی به آن وصل کرد. سه‌پایه بیشتر در هنگام انجام مصاحبه و یا گزارش خبرنگار در مقابل دوربین به درد می‌خورد. دسته سلفی هم به‌عنوان گزینه دوم می‌تواند ابزار خوبی باشد.

۴- شارژر، پاور بانک و کارت حافظه

ظرفیت نگهداری شارژ هر تلفن همراه هوشمندی متفاوت است. برای آن‌که از این نظر مشکلی نداشته باشید، پاور بانکی انتخاب کنید که باقابلیت‌های تلفن همراه شما همخوانی داشته باشد. درعین‌حال، به حافظه اصلی تلفن همراه هوشمند اکتفا نکنید و همواره حافظه‌های کمکی اضافی به همراه داشته باشید. همچنین می‌توانید از حافظه‌های آنلاین مانند آی کلود و گوگل درایو استفاده کنید.

ابزارهای کوچک دیگری هم هستند که استفاده از آن‌ها چندان ضروری نیست، اما کیفیت کار را دوچندان بهتر خواهند کرد، مانند لایت، فوم برای میکروفن، سه‌پایه پیشرفته و لنزهای کوچک اما دقیق و پیشرفته.

فراموش نکنید که هدف اصلی از خبرنگاری با تلفن همراه هوشمند، سبک‌تر بودن، جلب‌توجه کمتر و سرعت بیشتر هنگام تهیه گزارش است، پس وسایل‌تان را به‌قدری زیاد و سنگین نسازید که این هدف‌ها بی‌معنا شوند